Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου 2008

«…Ο Πατριωτισμός – του εθνικισμού – τον σοβινισμό – ώ πατριωτισμέ…»

Σήμερα το βράδυ ο μικρός Γρηγόρης δεν μπόρεσε να κοιμηθεί. Κάτι τον απασχολούσε. Κάτι πολύ έντονο. Το απόγευμα είχε παραβρεθεί και αυτός στη επέτειο της 28η Οκτωβρίου .Μία από τις εθνικές γιορτές του Ελληνικού έθνους. Όπως σε κάθε εθνική γιορτή έτσι και σε αυτή το «τελικό λάκτισμα» σηματοδοτούσε την ώρα του εθνικού ύμνου. Ο μικρός Γρηγόρης σηκώθηκε όπως όλοι και με το χέρι στη καρδιά ύμνησε και αυτός του ένδοξους προγόνους του. Με την λήξη του ύμνου τον πλησίασε ο Καθηγητής του και του είπε. « Το να είσαι πατριώτης και εθνικός είναι η μεγαλύτερη τιμή σου. Ο εθνικισμός είναι ο μόνος δρόμος! » Ο Γρηγόρης τα έχασε. Ήταν όροι που δεν άκουγε συχνά. Τον όρο εθνικισμό τον είχε ακούσει για πρώτη φορά όταν ο θείος του, του είχε πει για ένα «Λαϊκό εθνικιστικό Κίνημα» το οποίο έκανε επιθέσεις σε μετανάστες αναρχικούς και αριστεριστές. Φασίστες τους αποκαλούσε ο θείος του. Έτσι ο Μικρός Γρηγόρης μπερδεμένος ρώτησε τον καθηγητή του. "Κύριε, αφού είστε φασίστας, γιατί τιμάτε και εσείς τη νίκη επί του φασισμού?"
Βέβαια ποτέ δεν πήρε απάντηση. Εκείνο το βράδυ δεν κοιμήθηκε προσπαθώντας να καταλάβει ποιος είναι ποιος, τι είναι τι, και ποιος κάνεις τι.



Ας μην σταθούμε στο τι ακριβώς γιορτάζουμε την 28η Οκτωβρίου, αν είναι σωστό η λάθος, αν προσεγγίσουμε σωστά το θέμα και τα λοιπά. Με βάση την τωρινή κατάσταση θα προσπαθήσουμε να δούμε γιατί ο μικρός Γρηγόρης σκέφτηκε έτσι.
Βεβαίως όλοι οι έλληνες τέτοιες στιγμές νιώθουμε περήφανοι, πατριώτες. Οι περισσότεροι δεν ξέρουν καν τι είναι πατριωτισμός και γιατί ασπάζονται αυτή την αντίληψη. Πολλοί πιστεύουν μάλιστα πως πατριώτες είναι μόνον οι έλληνες και άλλοι σπουδαίοι λαοί. Σπουδαίοι λαοί? Μάλλον αυτή η αντίληψη μας οδηγεί στο να είμαστε πατριώτες. Αγαπάμε κάτι «σπουδαίο», κάτι «ένδοξο», κάτι «ιερό». Προσπαθούμε να το υπερασπιστούμε και συνεπώς ότι εναντιώνεται σε αυτήν μας τη «αγάπη» είναι από φυσικού του εχθρικό και πρέπει να παρατηρηθεί, να απομονωθεί και τελικά να καταστραφεί. Αυτή μας η αντίληψη λένε πολλοί ότι είναι μια συναισθηματική βάση, σαφώς ριζική και ακαλλιέργητη, που οδηγεί στον εθνικισμό. Ο εθνικισμός λένε ότι κάτι το ξεχωριστό από τον πατριωτισμό. «Το ένα είναι πολιτικό κίνημα, το άλλο αντίληψη. Το πρώτο είναι η πίστη πως όλη η πολιτική οργάνωση πρέπει να έχει εθνικό χαρακτήρα. Το δεύτερο προσφέρει την συναισθηματική βάση για την αντίληψη αυτή». Και μετά επιμένουνε. « Δεν είναι όλοι οι πατριώτες εθνικιστές. Σαφώς όμως ο πατριωτισμός στηρίζει όλες τις μορφές εθνικισμού.» Αυτό να το ξανατονίσουμε και αυτοί και εμείς. «Όλες τις μορφές εθνικισμού.»



Γίνεται λοιπόν να είμαστε πατριώτες και όχι εθνικιστές? Ένας Έλληνας πολίτης υπογραμμίζει: «Είμαι πατριώτης». Τι εννοεί με αυτό. Σύμφωνα με αυτόν, είναι μια ψυχολογική προσήλωση στη πατρίδα του. Δηλαδή στην κυριολεξία η «αγάπη κάποιου για την πατρίδα του, για τον τόπο του». Σύμφωνα με εκείνον δεν είναι κάτι ακραίο. Μα πώς γίνετε να αγαπάς κάτι που δεν έχεις δει. Έστω ο «Χ» πολίτης γεννημένος και αναθρεμμένος στη Καρδίτσα. Πως γίνετε να αγαπάει κάτι που δεν έχει δει, κάποιο μέρος στο οποίο δεν έχει ζήσει? Πως γίνετε να αγαπάει την Κρήτη μόνο και μόνο επειδή είναι πίσω από κάποια τεχνητά σύνορα? Δεν τον ενδιαφέρει ο φυσικός πλούτος της περιοχής δεν τον ενδιαφέρουν τα οικοσυστήματα, ούτε οι καιρικές συνθήκες. Τη «λατρεύει» μόνο και μόνο, επειδή είναι πίσω από μία νοητή γραμμή. Αν στη θέση αυτού του νησιού υπήρχε μία εξίσου μεγάλη και κατοικήσιμη βραχονησίδα δεν θα είχε κανένα πρόβλημα. Αν η Κρήτη ήταν εκτός συνόρων δεν θα την «αγάπαγε». Αν ξαφνικά στην Ελλάδα προσκολλούσαν τη Μαδαγασκάρη θα την «αγάπαγε». Αν την αποκολλούσαν? Μα δεν θα επέτρεπε να την αποκολλήσουν. Βλέπουμε λοιπόν πως οι όροι εθνικισμός και πατριωτισμός είναι τελείως υποκειμενικοί. Ανεξάρτητα αν θέλουν να περάσουν τον έναν σαν πολιτικό κίνημα και τον άλλον σαν μια απλή αντίληψη. Αφού και ο εθνικισμός δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο πολιτικό δόγμα(αλλά εθνικό), δεν ακολουθεί κάποιο συγκεκριμένο οικονομικό μοντέλο και μπορεί να συνδυαστεί με τον φιλελευθερισμό, τον συντηρητισμό, τον σοσιαλισμό και τα λοιπά, τότε γιατί το παρουσιάζουν σαν ένα ξεχωριστό πολιτικό κίνημα και τι είναι τελικά πατριωτισμός αν αυτός υφίσταται σαν ξεχωριστή έννοια?

Εκτός των άλλων, υπάρχει και η αντίληψη πως ο εθνικισμός είναι μια ακραία μορφή πατριωτισμού. Αυτή η αντίληψη λαϊκίζει έντονα και κυριαρχεί ανάμεσα στους περισσότερους «πατριώτες». Και αυτό γιατί όταν πολλοί εκμεταλλεύονται τον εθνικισμό θέλοντας να περάσουν δικαιολογημένα κάτι αρνητικό , κάτι «αντιδημοκρατικό», κάτι αυταρχικό χρειάζονται επειγόντως μία γραμμή άμυνας. Μια απάντηση που να τους διαχωρίζει από τους «εθνικιστές». Είναι ένα προσωπείο και καλύπτει εκείνους που θέλουν να λέγονται πατριώτες και εθνικιστές όποτε τους συμφέρει. Θα πρέπει να αναρωτηθούμε λοιπόν τι είναι ο πατριωτισμός, υπήρξε, υπάρχει θα συνεχίσει να υπάρχει? Με ποια έκφανση εκδηλώνεται κυρίως και ποια κοινωνικά στρώματα μπορούν τελικά να υποστηρίξουν την αγνότητα του? Ποιες πολιτικές ομάδες είναι «αρνητικά ή θετικά» επηρεασμένες από αυτόν? Με βάση μεγάλους εθνικιστές, αφού ο εθνικισμός είναι άκακος και ανθρωπιστικός ο πατριωτισμός τι είναι? Απλώς μία ιδέα? Μήπως τελικά ο πατριωτισμός είναι κάτι που αφορά μόνον το μέρος καταγωγής και ανατροφής και στηρίζεται σε παιδικά ερεθίσματα?

Σαφώς θα πρέπει να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα για να δώσουμε και μία απάντηση στο μικρό Γρηγόρη. Ο πατριωτισμός και ο εθνικισμός είναι έννοιες αδιευκρίνιστες και εκπορνευμένες από τους ίδιους τους, τους δημιουργούς. Πρακτικά όμως δεν μπορούν να διαχωριστούν είτε λόγο χαμηλού μορφωτικού επιπέδου είτε λόγο αποπολιτικοποίησης μιας και ο εθνικισμός θεωρείται από πολλούς ως ξεχωριστό «πολιτικό κίνημα».Πρέπει όλοι να αναρωτηθούμε γιατί αυτή η αντίληψη μπόρεσε και αναρριχήθηκε του μαρξιστικού προλεταριακού διεθνισμού, ή μάλλον γιατί μπόρεσε και παρασίτησε σαν μικρόβιο σε θεωρίες του προοδευτικού χώρου. Πρέπει να γίνει μια κριτική σε αυτά τα προοδευτικά κινήματα για να καταλάβει και ο μικρός Γρηγόρης πως θα μπορέσει να αντισταθεί στον πόλεμο του «νέο-φιλελευθερισμού».


"Απελυθερωτικό Κανάλιον"

πηγη: http://pasamontanias.blogspot.com/2008/09/blog-post_10.html

Δεν υπάρχουν σχόλια: